Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) được thành lập theo sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Mỹ Trump, với mục tiêu tinh gọn bộ máy nhà nước, cắt giảm lãng phí ngân sách và giảm gánh nặng nợ công, vốn đã chạm mốc 36 nghìn tỉ USD. Dưới sự lãnh đạo của tỷ phú Elon Musk, DOGE cam kết mang lại một chính phủ vận hành hiệu quả hơn, tiết kiệm tối đa tiền thuế của người dân.

Ngày 26-2, chính quyền của Tổng thống Trump đã chỉ đạo các cơ quan liên bang chuẩn bị kế hoạch cắt giảm lực lượng lao động trên diện rộng, như một phần trong sáng kiến của DOGE. Bản ghi nhớ, do Văn phòng Quản lý Nhân sự cùng Văn phòng Quản lý và Ngân sách liên bang công bố, đã phác thảo phương pháp tiếp cận gồm 2 giai đoạn để thực hiện việc cắt giảm trên. Sáng kiến được DOGE đưa ra nhằm giải quyết tình trạng hoạt động kém hiệu quả và chi phí cao của chính phủ liên bang. Theo Bản ghi nhớ, các cơ quan liên bang cần làm việc với đại diện DOGE để tìm cách cắt giảm chi tiêu và sắp xếp lại chức năng. Giai đoạn đầu tiên yêu cầu các cơ quan phải nộp kế hoạch cắt giảm ban đầu trước ngày 13-3, sau đó là các đề xuất sắp xếp lại chi tiết hơn trước ngày 14-4.

Cùng ngày, Tổng thống Trump cũng thông báo chính quyền có kế hoạch cắt giảm khoảng 65% nhân viên tại Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA), với hơn 17.000 nhân sự. Ông chủ Nhà Trắng cho biết đã trao đổi việc này với người đứng đầu EPA Lee Zeldin. Như một phần của sáng kiến do DOGE đưa ra, EPA gần đây cũng đã cắt giảm 60 triệu USD tiền tài trợ cho các chương trình liên quan đến đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI), vốn bị chỉ trích là lãng phí.

Trong đợt cắt giảm mới nhất công bố ngày 21-2, Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ giảm ít nhất 5% lực lượng lao động dân sự, bắt đầu từ tuần tới. Chính quyền ông Trump cũng đã bắt đầu sa thải nhiều nhân viên liên bang khác đang trong giai đoạn thử việc. Theo thông tin từ chính phủ Mỹ, chiến dịch cắt giảm bộ máy hành chính do Tổng thống Trump và cố vấn Elon Musk khởi xướng đã khiến hơn 9.500 nhân viên liên bang mất việc. Những người bị ảnh hưởng chủ yếu là nhân viên tập sự trong năm đầu tiên làm việc tại các cơ quan như Bộ Nội vụ, Năng lượng, Cựu chiến binh, Nông nghiệp, Y tế và Dịch vụ Nhân sinh. Trước đó, khoảng 75.000 nhân viên đã chấp nhận gói trợ cấp thôi việc tự nguyện do chính quyền đưa ra, chiếm khoảng 3% trong tổng số 2,3 triệu nhân viên dân sự của chính phủ liên bang. Các cơ quan như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) và Viện Y tế Quốc gia (NIH) cũng chứng kiến gần một nửa số nhân viên tập sự bị sa thải. Cơ quan Lâm nghiệp Mỹ dự kiến cắt giảm khoảng 3.400 nhân viên, trong khi Cơ quan Công viên Quốc gia sẽ giảm 1.000 người.

Trước đó, ông Trump ngày 22-2 tuyên bố rằng ông muốn ông Musk trở nên "quyết liệt hơn" trong việc thực hiện chương trình cải cách nhằm thu gọn chính phủ liên bang. "Ông Elon đang làm rất tốt, nhưng tôi muốn thấy ông ấy quyết liệt hơn nữa. Hãy nhớ rằng chúng ta có một đất nước cần phải cứu và cuối cùng là khiến nước Mỹ trở nên vĩ đại hơn bao giờ hết", ông Trump viết trên nền tảng Truth Social.

Ngày 26-2, trong cuộc họp nội các đầu tiên của nhiệm kỳ, Tổng thống Trump yêu cầu ông Musk nói về chương trình tinh gọn của DOGE. Theo ông Trump, nhóm của Musk đã tìm thấy bằng chứng về "những thứ khủng khiếp" đang diễn ra trong chính phủ. Ông Musk khẳng định nếu DOGE không hành động để tinh gọn chính phủ, nước Mỹ sẽ bị phá sản. Ông Musk khẳng định công việc của ông là "hỗ trợ kỹ thuật khiêm tốn" cho chính phủ của ông Trump. Tỉ phú công nghệ sau đó cởi áo khoác ngoài, để lộ chiếc áo phông màu đen có dòng chữ lớn màu trắng "Hỗ trợ kỹ thuật". Ông cũng bác bỏ thông tin trên truyền thông rằng một số thành viên nội các bày tỏ thất vọng về việc DOGE gửi email đến toàn bộ nhân viên liên bang yêu cầu họ giải trình về công việc của mình, nếu không sẽ bị sa thải. Theo Musk, Tổng thống Trump tập hợp được "nội các tuyệt vời nhất từ trước đến nay" và cảm ơn họ vì đã "ủng hộ".

Việc DOGE gửi email tới hơn hai triệu công chức yêu cầu họ báo cáo công việc trước 24-2 đã gây hỗn loạn khắp Washington. Nhiều cơ quan chính phủ yêu cầu nhân viên không phản hồi email. Tuy nhiên, ông Trump nhấn mạnh những nhân viên không phản hồi có nguy cơ bị mất việc.

AN BÌNH